Let’s talk about money: alles wat je altijd wilde weten over fooi, salaris & prijzen in Mexico

Salaris! 
Het salaris van een Mexicaan ligt gemiddeld beduidend lager dan van een Nederlander, dat is zal niemand verbazen. Alles hangt af van welke branche en zelfs welke staat, want ook tussen de verschillende staten zijn de prijsverschillen groot. We nemen het schiereiland Yucatan als voorbeeld, de meest populaire vakantiebestemming onder Nederlanders en tevens een van de duurste gebieden van Mexico. Het dagloon van een serveerster kwam al ter sprake; het maandloon van een gemiddelde Mexicaanse werknemer in loondienst ligt ergens tussen de 8.000 en 13.000 pesos per maand, omgerekend praten we dan over 400 euro tot 650 euro.. Een entertainer van een all inclusive resort verdient gemiddeld 9000 pesos per maand (450 euro) en werkt 6 dagen per week. Een werkdag is circa 10 uur. Een manager in hetzelfde hotel verdient soms wel 18.000-25.000 pesos (900-1250 euro) en werkt vaak minder uur. Maar, en er zijn heel veel ‘maar-en’ in dit verhaal: fooi, commissie & andere extra’s zijn namelijk ook van invloed. Zo verdiende een Mexicaanse vriendin van mij bij een van de duurste beach clubs in Playa del Carmen soms wel tussen de 200 en 400 euro aan fooi.. per dag! 

In Mexico merk je dat connectie en educatie van groot belang zijn; werknemers uit armere milieus nemen genoegen met minder en zullen over het algemeen niet denken aan groeimogelijkheden, simpelweg omdat ze niet beter weten. Mexicanen met goede scholing en een groot netwerk daarentegen vinden makkelijk hun weg en zullen sneller bovengemiddeld verdienen. Een goed contact kan hierin het verschil maken. De ongelijkheid daarin is ongekend en merk je als je hier langere tijd verblijft: netwerk is key. Op zich niets verrassends, maar absoluut zichtbaarder dan wij in Nederland gewend zijn. Hier is netwerk al een belangrijke factor op ‘lagere’ niveaus en op hoge niveau speelt dit nog veel meer mee dan in Nederland. Veel Mexicanen krijgen dan ook ‘via via’ een baan, ongeacht ervaring en scholing.

Ook niet onbelangrijk, en houdt dit zeker in je achterhoofd wanneer je geld wil pinnen: Bijna elke Mexicaan in loondienst krijgt om de 2 weken betaald: dit heet quincena. Deze salarisuitkeringen zijn altijd rond de 1e en de 15e van de maand. Nu denk je misschien: wat heb ik daarmee te maken als reiziger? Nou.. here we go! Tijdens quincena breekt de hel los en haast elke Mexicaan zich naar de bank om het salaris op te nemen. Gevolg? Lege pinautomaten rondom payday, overvolle supermarkten en worst case scenario: als quincena op vrijdag of zaterdag valt. Dan wordt een groot gedeelte van het salaris gerust uitgegeven aan drank en feesten. Voor mij een absolute no-go om dan de lokale kroeg in te duiken. Nu je weet dat de Mexicaanse salarissen van werknemers in loondienst vrij laag zijn, begrijp je wellicht ook de cultuur en instelling beter: over het algemeen leven Mexicanen dag bij dag en wordt er rondom pay day flink gestrooid met geld: of dit nu de wekelijkse boodschappen gaat, de huur (over het algemeen wordt 1 quincena gereserveerd voor huur & vaste lasten) maar ook aan plezier.. ofwel fiesta. Sparen is voor veel Mexicanen een uitdaging; liever geven ze het uit aan wat ze vandaag hebben, want niemand weet hoe morgen eruit ziet. Daar kun je van alles van vinden, maar een ding is zeker: Mexicanen leven in het nu en dat doen ze vol overgave. Voor mij een grote en interessante les, waar ik gemengde gevoelens bij heb. 

Huur & wonen
Net als de salarissen zijn de kosten voor het huren van een huis erg verschillend. Vanzelfsprekend zijn de geografische ligging, de grootte en de faciliteiten doorslaggevende factoren. Neem Playa del Carmen: een populaire badplaats met circa een half miljoen inwoners. De appartementen nabij het strand kosten al gauw 1000-2000 euro of zelfs meer per maand. Maar wie wonen hier dan? Nou.. vooral buitenlanders met een goed gevulde portemonnee. De ‘gewone’ Mexicaan woont in een lokale wijk en deze prijzen variëren enorm; een kleine studio zonder luxe, gelegen buiten het centrum, op basis van 1 persoon kost gemiddeld 150-200 euro. Voor een huis met twee slaapkamers en een tuin in een goede, lokale wijk voor de hogere middenklasse kost gemiddeld 600-700 euro per maand aan huur. Er is dus geen eenduidig antwoord op, maar wellicht dat deze voorbeelden helpen om je een idee te geven. Een stelletje met een prima inkomen huurt een huis voor gemiddeld 400 euro; 10-15 minuten rijden van het strand en het toeristisch centrum. Een single met een prima baan betaald gemiddeld 250 euro voor een fijn appartement, op dezelfde afstand rijden. Herinner je je de salarissen nog.. ?!

Boodschappen
Ondanks dat Mexico door Westerse reizigers gezien wordt als goedkoop, is dit niet altijd het geval. Ja, alcohol, tabak.. Deze kosten liggen beduidend lager, simpelweg door de lage belastingheffing. In de supermarkt zul je echter snel merken dat het ene product een vergelijkbare prijs heeft met Nederland, terwijl een ander type product goedkoper of juist duurder is. De basics: Een kilo bananen kost gemiddeld 1 euro, een kilo appels 3-4 euro, een doosje met 12 eieren circa 2 euro, een blikje redbull 3 euro, een sixpack bier (corona) 4-5 euro, een halve kilo kipfilet 5-6 euro, een kilo suiker 3 euro.. Maar koop je een doorsnee fles rum of tequila? Dat is dan circa 5 euro. 

Corruptie
Aangezien het loon van een gemiddelde politie-agent van lage rang circa 400 euro per maand is, begrijp je waarschijnlijk wat beter waarom enkele agenten nogal corrupt zijn en een zakcentje willen bijverdienen. Liever sluiten zij ter plekke een dealtje met argeloze toeristen, die na afloop minimaal een paar tientjes tot zelfs honderden euro’s lichter zijn, maar opgelucht omdat ze weer door kunnen zonder ‘problemen’. Problemen die er waarschijnlijk niet eens waren. Tip: weet je zeker dat je niets fout hebt gedaan en wil je hier niet aan mee werken? Blijf doordringen om naar het politiebureau te gaan en zet alles op alles, laat je niet intimideren. Loopt de spanning hoog op? Noteer het patrouille-nummer, vraag de naam van de agent en film eventueel de situatie. Wil je er snel (en gemakkelijk) vanaf zijn? The only way is to pay. Je bent niet de enige en voor vele Mexicanen is dit (helaas) de normaalste zaak ter wereld. Maar.. Uiteraard is dit type politie zeker niet dom en weten ze maar al te goed dat toeristen angstig zijn. Daar maken ze handig gebruik van, of beter gezegd: machtsmisbruik. Waar een Mexicaan met 500 pesos wegkomt, kan het een reiziger 2000 pesos kosten. Probeer dus te onderhandelen indien je je in zo’n situatie bevindt. Ook verstandig: bewaar niet al je cash bij elkaar in je portemonnee, want grote kans dat ze checken wat je bij je hebt en als ze een dik stapeltje pesos zien is het direct caching, kassa! Beter is om dit helemaal te vermijden en als je bijvoorbeeld in een huurauto wordt aangehouden, zorg dan dat je 500-1000 pesos in je dashboardkastje hebt en laat het niet verder komen dan dat. Kleine note; ik schrijf dit met gemengde gevoelens, haha.. Maar in de praktijk is het nu eenmaal zo.

Maar.. Jawel, weer een maar. Echt niet elke agent is zo en corruptie wordt steeds beter aangepakt, bijvoorbeeld met dashcams. Uiteraard is ook niet elke agent zo! Laat je in elk geval niet bang maken door de verhalen, maar gebruik je gezonde verstand. Je kunt zelf heel goed aanvoelen hoe de situatie is, ondanks de taal-barriere. Wees aardig en probeer discussies te vermijden, dan krijg je het meeste voor elkaar. Maar nogmaals: de kans is zeer klein dat je in zo’n situatie terecht komt.